Элӗк районӗнчи «Пурнӑҫ ҫулӗпе» хаҫатӑн пай пуҫлӑхӗ Эльвира Кузьмина «Хурал» халӑх хуралӗн дружинникӗ пулса тӑнӑ. Ҫавна ӗнентерекен атрибута ӑна дружина командирӗ Владимир Артемьев савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура тыттарнӑ. Мероприяти ӗнер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Элӗкри «Хӗлхем» ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулӗнче иртнӗ. Унта халӑх дружинникӗсен штабӗ ларӑва пуҫтарӑннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Грани» хаҫат журналисчӗ Ирина Павлова вара асӑннӑ хулари гражданла хӳтӗлев тата инкеклӗ лару-тӑру енӗпе ӗҫлекен управленийӗн Тав хутне тивӗҫнӗ. Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫак хӗрарӑм пӑр ҫинчи икӗ пулӑҫа асӑрханӑ. Ҫавӑн пирки вӑл тивӗҫлӗ органсене систернӗ. Хӗрарӑмӑн утӑмне ҫӑлавҫӑсем пысӑка хурса хакланӑ, инкеке сирме пултарнӑшӑн тесе ӑна тав тума йышӑннӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратури ишӗлекен ҫуртсене сӳтесси (вӗсенчен ҫынсене хӑтлӑ хваттерсене куҫарнӑ, ҫурчӗсем тӑрса юлнӑ) епле пынине тишкернӗ.
Кивӗ ҫуртран куҫармалли 2013–2017 ҫулсенчи республика программине 844 ҫурта кӗртнӗ. Патӑрьел, Елчӗк районӗсенче тата Ҫӗнӗ Шупашкарта япӑх ҫурт-йӗр ҫук-мӗн.
Прокуратура тӗрӗсленӗ вӑхӑтра 553 ҫуртран ҫынсене ҫӗнӗ ҫӗре куҫарнӑ. Вӗсенчен 364-шне ишнӗ, ыттисене тӗкӗнмен.
Пушанса юлнӑ ҫуртсене пӗтӗмпех пушатса пӗтернисем — 10 муниципалитет: Йӗпреҫ, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай.
12 район-хулара 189 ҫуртран ҫынсене ҫӗнӗ ҫӗнӗ куҫарса пӗтермен, ҫав шутран 72-шӗнчен куҫармалли вӑхӑт иртсе кайнӑ. Вӑхӑтра мера йышӑнманнисем шутӗнче прокуратура, Улатӑр, Канаш, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисене, Улатӑр, Элӗк, Вӑрмар, Шупашкар тата Етӗрне районӗсене асӑннӑ.
Чӑваш Енри ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсем электроэнергишӗн тӳлес килменнипе панкрута тухаҫҫӗ. Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗнче республикӑн энергосбыт компанийӗ ҫакнашкал пӗтӗмлетӳ тунӑ. Цифрӑсене вӑл нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне илсе кӑтартнӑ-ха.
Чӑваш Енри ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх предприятийӗсен парӑмӗ 640 млн тенкӗрен иртнӗ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне вӑл 613,3 млн тенкӗ пулнине шута илсен парӑм ӳсни куҫкӗрет.
Энергосбыт асӑрханӑ тӑрӑх, парӑма кӗнисен панкрута тухас йӑла пур. Муниципалитет пурлӑхне шанчӑксӑр ҫынсене параҫҫӗ те тӗрлӗ тулли мар яваплӑ обществӑсемпе муниципалитетӑн унитарлӑ предприятийӗсем йӗркелеҫҫӗ имӗш.
Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ Элӗк районӗнчи «ТеплоЭнергосервис» (нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне энергетиксен умӗнчи парӑм 2,68 млн тенкӗ пуҫтарӑннӑ), Куславкка районӗнчи «Теплоснаб» (11,89 млн), Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи «Городок» (2,95 млн), Улатӑрти «Вода» тата «Сети» (27,5 млн тата 1,22 млн), Канашри «Водоканал» тата «Каналсеть» (28,46 млн тата 5,28 млн), Ҫӗмӗрлери «Теплоэнерго» (46,94 млн) тӗлӗшпе панкрут тесе йышӑннӑ.
Патшалӑх тӑлӑхсене хваттер парать. Анчах ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ хӑш-пӗр тӑлӑхӑн ӑна илес тесе самаях чупма тивет. Республикӑри хӑш-пӗр ялта ҫывӑх ҫыннисен ӑшшисӗр тӑрса юлнӑ ҫамрӑксене хӑлтӑр-халтӑр ҫуртра кӗтес панӑ тӗслӗх пӗрре мар пулнӑ.
Нумаях пулмасть Элӗк тӑрӑхӗнче пулма тӳр килчӗ. Сарӑ-хӗрлӗ тӗслӗ панель ҫурт таҫтанах курӑнса ларать. Ҫӗнӗ вӑл. Пӗлтӗр унта 5 тӑлӑх валли кӗтес уйӑрса панӑ. Пӗрне пӗрремӗш хутра лекнӗ. Шӑпах ҫав хваттерте пулса курма тӳр килчӗ те.
Кашни хваттерте ӑшӑтмалли газ колонки пур. Унашкалли лайӑх-ха, халӗ ҫынсем шӑпах ҫавӑн пеккине туянма тӑрӑшаҫҫӗ. Анчах ку хваттерте ним савӑнмалли те ҫук. Хӗлле шӑнса вилмелле. Ӑшӑ радиаторӗ ҫумне хушма секцисем лартсан та сивӗ. Урайӗнче урана сивӗ ҫапать. Ара, аялта путвал-ҫке-ха. Ҫурта сивӗ шыв ҫеҫ кӗнӗрен унта ӑшӑ пӑрӑхӗсем ҫук. Эппин, путвал нимӗнпе те ӑшӑнмасть. Нӳрӗ пулнӑран вӗр ҫӗнӗ обойсем хӑмпӑланнӑ. Туалетпа ваннӑйне кӗрсен сивӗ пулнипе шӑл шаккама тытӑнатӑн. Унта — урамри пекех, вентиляцирен вӗрет. Ваннӑйра епле ҫӑвӑнмалла капла? Ҫитменнине, ҫак хваттере тивӗҫнӗ тӑлӑх хӗрӗн ачисем пӗчӗк.
Регионсем хушшинче иртекен «Асамлӑ тӗрӗ тӗнчи — 2017» конкурса Челепи шкул ачи те хутшӑнӗ. Унти 105-мӗш вӑтам шкулта 2-мӗш класра вӗренекен Дмитрий Попов ҫӗнтерӳҫӗсен йышне лекессишӗн Екатерина Тельцова (вӑл унти чӑвашсен наци автономийӗн пайташӗ) хавхалантарнипе хӑй пултарулӑхне тӗрӗслеме шут тытнӑ.
Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей ертӳҫи Ирина Удалова пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса хутшӑнмалли ӗҫсене йышӑнса пӗтернӗ.
Кӑҫал Чӑваш Енре йышӑннӑ Ашшӗпе амӑшӗн ҫулталӑкне халалланӑ конкурса 109 ӗҫ пуҫтарӑннӑ. Вӗсен хушшинче Элӗк, Канаш, Вӑрмар, Шупашкар, Елчӗк районӗсенчи тата Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Ҫӗрпӳри хӗрачасемпе арҫын ачасен пур.
Маларах асӑннӑ Челепи ачин пултарулӑхне «Сочинени» номинацире хаклӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 14-сехетре Кӳкеҫри Культура ҫуртӗнче чыслӗҫ.
Элӗкри халӑха социаллӑ пулӑшу паракан центрӑн экс-директорӗ суд тенкелӗ ҫине ларнӑ. Суд ун тӗлӗшпе приговор вуланӑ. Директора 1 ҫул та 10 уйӑхлӑха тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ.
Суд тата следстви палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак хӗрарӑм 2012 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнчен пуҫласа центр водительне, вӑл унӑн упӑшки, шалу тӳленӗ чухне 1,02 коэффициент вырӑнне 1,3 лартса панӑ. Кунсӑр пуҫне вӑл тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫланӑшӑн ӗҫ укҫи ҫумне 20 процент хушса тӳленӗ. Ку вара штат расписанийӗпе килӗшсе тӑман.
Ҫапла майпа арӑмӗ водительте тӑрӑшакан упӑшкине 3 ҫул ҫурӑра 170 пин тенкӗ ытлашши тӳленӗ.
Ӗлӗк ҫичӗ юта тухса кайса ҫерем ватса тыр-пул акса ӳстернӗ. Халӗ хамӑр тӑрӑхрах ҫӗр ҫителӗклӗ. Ӗҫлеме ӳркенмелле мар ҫеҫ. Пӗлтӗр, ав, 97,2 пин гектар ҫӗре пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртменнине тупса палӑртнӑ. Ҫав шутран 27,3 пинне ҫеҫ тивӗҫлипе усӑ курнӑ. Ытти ҫинче акса-лартма мӗн кансӗрлет? Ку ыйтӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян республикӑри муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура хускатнӑ.
«Ҫӗр – халӑх пуянлӑхӗ, вӑл ӗҫлеме тивӗҫ. Пушӑ выртакан лаптӑка пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртме паян нимӗн те кансӗрлемест», — ҫирӗппӗнех асӑрхаттарнӑ Михаил Игнатьев Элтепер.
Усӑ курман ҫӗре вӗсен хуҫисенчен туртса илме саккун ирӗк парать. Ун пек тӗслӗхсем Элӗк, Муркаш районӗсенче пулнӑ. Ҫӗре ӗҫлес кӑмӑллисене памалла. Ҫак шухӑша палӑртнӑ Михаил Васильевич.
Элӗк районӗнчи хӗрарӑмсем паян Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне кӗрекере уявлас вырӑнне райцентрти «Хӗлхем» ача-пӑчапа спорт шкулне тата Элӗкри И.Я. Яколвев ячӗллӗ вӑтам шкула ирех пуҫтарӑннӑ. Унта вӗсем футзалла вылянӑ.
Элӗк район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑмӑртӑва хӗрарӑмсен футзалне сарас, физкультурӑна, спорта тата сывӑ пурнӑҫа пропагандӑлас тӗллевпе йӗркеленӗ.
Хӗрарӑмсен пӗрлештернӗ командисем ял тӑрӑхӗсенчен, тӗрлӗ учрежденипе организацирен пуҫтарӑннӑ.
Ӑмӑрту вунӑ сехетре пуҫланнӑ. Хӑш команда кампа выляссине шӑпа туртса палӑртнӑ.
Турнирта мала тухнӑ маттур хӗрарӑмсене (тӗрӗсрех каласан, ушкӑнсене) дипломсемпе, медальсемпе тата хаклӑ парнесемпе хавхалантарнӑ.
Кӑҫалхи ҫулӑн пӗрремӗш уйӑхӗнче Улатӑр хулин хысни хӗсӗннӗ. Иртнӗ ҫулхи кӑрлач уйӑхӗпе танлаштарсан, унтисен хыснине укҫа-тенкӗ 15,9% сахалтарах кӗнӗ. Элӗк районӗнче 11,5% чакнӑ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗн сайчӗ Чӑваш Енӗн Финанс министерстви пӗлтерни тӑрӑх хыпарланине ӗненсен, кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне муниципалитетсен бюджетне налук тата налук мар тупӑш пурӗ 544,9 млн тенкӗ кӗнӗ. Асӑннӑ суммӑран 399,9 миллионӗ — налук.
Пӗлтӗрхи ҫак вӑхӑтрипе танлаштарсан тупӑш шайне 19 районта ӳстернӗ. Уйрӑмах аван ӗҫленисен шутӗнче Ҫӗрпӳ (ӳсӗм 64,1%), Шупашкар (33,0%), Йӗпреҫ (17,2%), Красноармейски (17,0%) тата Шӑмӑршӑ (16,6%) районӗсене асӑннӑ. Ҫав вӑхӑтрах хӑйсем туса илекен тупӑш виҫи ҫичӗ муниципалитетра чакнӑ.
Элӗк районӗнчи пӗр вӗрентекен ачана ҫӳҫрен туртнӑ, ҫапнӑ тата тӗксе янӑ. Ҫак ӗҫе вӑл 7-мӗш класри ача тӗлӗшпе тунӑ. Кун пирки ЧР прокуратури пӗлтерет.
Вӗрентекен 2016 ҫулхи нарӑсӑн 15-мӗшӗнчен пуҫласа пушӑн 14-мӗшӗччен ача йӗркене пӑснӑшӑн ӑна ҫӳҫрен туртнӑ, хӑлхинчен ҫапнӑ. Унтан вӑл ӑна тӗксе янӑ, лешӗ шкап ҫине пырса тӑрӑннӑ. Кун хыҫҫӑн вӗрентекен ачана тытнӑ та чӗркуҫҫипе хырӑмӗнчен тапнӑ, сылтӑм аллине пӑрнӑ. Вӗренекен урайне ӳкнӗ, ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Вӗрентекен хӑйӗн айӑпне йышӑнман. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ачасем суяҫҫӗ. Анчах шалӑп ҫыраканни вӗрентекен ҫак ӗҫсене тунине ӗнентернӗ.
Суд ӑна 50 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ. Арҫын педагогика ӗҫӗнче 2 ҫул вӑй хураймӗ.
+15.3 °C